AIVD-publicatie: Terugkeerders in beeld
Uitreizigers die terugkeren uit het strijdgebied in Syrië en Irak kunnen een bedreiging vormen voor de veiligheid in Nederland. Zij kunnen anderen radicaliseren of rekruteren, maar ook betrokken zijn bij het voorbereiden en plegen van een aanslag. De AIVD verwacht dat het aantal terugkeerders naar Nederland de komende tijd stijgt, omdat ISIS steeds verder in het nauw gedreven wordt. Dat staat in de nieuwe AIVD-publicatie 'Terugkeerders in beeld'.
Druppelsgewijze terugkeer
Hoewel het verloop moeilijk te voorspellen is, verwacht de AIVD dat terugkeer eerder druppelsgewijs zal gaan dan met grote aantallen tegelijk. Niet alle Nederlandse uitreizigers keren terug.
Zo zal naar verwachting een deel van de mannelijke uitreizigers om het leven komen op het slagveld. Overlevende ISIS-leden en hun families willen mogelijk in Syrië of Irak blijven, zich aansluiten bij een andere strijdende partij of zich vestigen in omliggende landen.
Grotere dreiging dan voorheen
Van de terugkeerders die nu naar Nederland komen gaat een grotere dreiging uit dan van eerder teruggekeerde personen.
De Nederlanders die op dit moment in het strijdgebied zijn, verblijven daar vrijwel allemaal al meer dan een jaar. Zij zijn ideologisch meer gehard, volgen wapentraining, doen strijdervaring op en hebben een jihadistisch netwerk opgebouwd. Zij hebben ervaringen en capaciteiten opgedaan die de drempel voor het gebruik van geweld mogelijk verlagen.
Vaststellen van dreiging is maatwerk
Terugkeerders kunnen een dreiging vormen voor de veiligheid van Nederland, maar dit is niet altijd het geval.
Per individu moet worden vastgesteld hoe groot de dreiging is die van hem of haar uitgaat. Er wordt gekeken naar de verblijfsduur in het strijdgebied, de reden van terugkeer en de huidige overtuigingen en intenties van een persoon.
Desillusie speelt in veel gevallen een belangrijke rol bij terugkeer. Dat sommigen teleurgesteld terugkeren, wil niet zeggen dat ze hun radicale ideeën of gewelddadig gedrag hebben afgezworen.
Niet alleen terugkeerders vormen dreiging
Terugkeerders zijn onderdeel van de jihadistische dreiging tegen Nederland. Aandacht voor bijvoorbeeld ‘thuisblijvers’ die geïnspireerd of gestimuleerd zijn om aanslagen te plegen of te faciliteren en buitenlandse jihadistische netwerken blijft ook nodig.
Aanpak terugkeerders
Op de website van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) is de Aanpak terugkeerders te vinden. Hierin wordt een overzicht gegeven van de maatregelen die worden ingezet om de potentiële dreiging die van terugkeerders uitgaat te verminderen.