AIVD van start met Wiv 2017
De nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) 2017 treedt vandaag, 1 mei 2018, in werking. Hiermee is exact 1611 dagen na de publicatie van het eindrapport van de commissie-Dessens voldaan aan de twee belangrijkste aanbevelingen uit dat rapport: modernisering van de bevoegdheden en betere waarborgen.
Evaluatie Wiv 2002 door commissie-Dessens
Een commissie onder leiding van Stan Dessens evalueerde in 2013 de oude Wiv 2002 en kwam toen tot de conclusie dat er een nieuwe wet moest komen die de AIVD de juiste handvatten zou geven om Nederland ook in deze digitale tijd veilig te houden.
Moderne bevoegdheden en betere waarborgen
De veiligheidssituatie in de wereld is sinds de invoering van de vorige wet in 2002 aanzienlijk verslechterd. In dat dreigingsbeeld heeft de steeds verder ontwikkelende technologie een nadrukkelijke rol.
De Wiv 2017 heeft de Wiv uit 2002 op veel punten vernieuwd. Hij geeft de diensten modernere bevoegdheden en er zijn nieuwe waarborgen toegevoegd die erop toezien dat de wet goed wordt nageleefd en persoonsgegevens in het digitale tijdperk worden beschermd.
Zo bevat de nieuwe wet striktere termijnen voor het bewaren van gegevens en er komt een onafhankelijke toezichthouder (Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden) bij die vooraf toetst of de inzet van een bijzonder inlichtingenmiddel rechtmatig is.
Een werkbare Wiv 2017
In 2017 is de Wiv met tweederdemeerderheid in de Tweede en Eerste Kamer aangenomen, in respectievelijk februari en juli van dat jaar. Hieraan ging een uitgebreid proces vooraf. Zo zijn via internetconsultatie honderden reacties vanuit de samenleving ingebracht.
Uiteindelijk leidde dit tot een wetsvoorstel waarin zowel de aanbevelingen van de commissie-Dessens als de ervaringen van de diensten en de wensen van publiek en politiek zijn vertaald in een werkbare wet.
Een wet die de AIVD het noodzakelijke gereedschap geeft om - nu en in de toekomst - de nationale veiligheid en de democratische rechtsorde te beschermen en terrorisme, spionage en cyberaanvallen vroegtijdig te ontdekken.
Maatschappelijk debat over de Wiv 2017
Nadat de politiek groen licht had gegeven voor de Wiv 2017, kwam in het najaar het initiatief voor een referendum over de bevoegdheden van de diensten. Er ontstond in de aanloop naar dit referendum een maatschappelijk debat waaraan ook de AIVD actief deelnam.
De AIVD heeft een dienstbare taak in Nederland; een breed draagvlak voor ons werk is van groot belang. De dienst greep het referendum over de Wiv 2017 aan om Nederland duidelijk te maken op welke manier wij ons werk doen en hoe secuur wij omgaan met vergaande bevoegdheden.
Aanpassingen na referendum
Een kleine meerderheid van de stemgerechtigden sprak zich in het referendum uit tegen de Wiv 2017. Naar aanleiding van de referendumuitslag heeft het kabinet de wet op een aantal punten aangepast.
Vanaf vandaag werken de diensten volgens de Wiv 2017. De AIVD zal zich, met deze wet als strikt kader en het politieke en maatschappelijke debat in het geheugen, blijven inzetten voor de veiligheid van Nederland en de Nederlanders.