Rob Bertholee in ‘Haagsche Bazen’ over leiderschap
“Een leider moet lef hebben, eerlijk en duidelijk zijn, maar ook kunnen luisteren. En dan in combinatie,” zegt Rob Bertholee in een boek over leiderschap met en over topambtenaren.
Als leider het goede voorbeeld geven
In het boek ‘Haagsche Bazen’, samengesteld door Berenschot, staan interviews met topambtenaren en de reflectie daarop van toonaangevende bestuurders uit andere sectoren. Directeur-generaal van de AIVD, Rob Bertholee is een van de geïnterviewde ambtenaren.
De ondervraagden gaan in op wat nodig is voor leiderschap. “Sowieso vakmanschap. Begrip voor wat de organisatie doet en hoe de organisatie dat doet. Betrokkenheid. Zelf proberen het goede voorbeeld te geven,” stelt Bertholee. “Als het nodig is, moet je voorop durven lopen.”
Dichter op de operatie en de politiek
In het interview schetst hij verder het verschil tussen zijn functie als Commandant der Landstrijdkrachten tot 2011 en directeur-generaal van de AIVD daarna. “Bij Defensie is de organisatie zodanig gestructureerd en zijn verantwoordelijkheden zo duidelijk belegd dat ik me niet rechtstreeks druk hoef te maken over wat de korporaal met 10 man in Afghanistan aan het doen is. Bij de AIVD, gedreven door de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, worden bepaalde tactische handelingen, zoals het aftappen of observeren van iemand, gedaan door de mensen op de werkvloer, maar ik moet daar wel iets van vinden. Aan de ene kant probeer je die afstand te bewaren, tegelijkertijd dwingt de wet je die afstand steeds te verkleinen.”
Ook ziet hij dat de politieke relaties anders zijn. “Nu zit ik elke week bij de minister-president of spreek ik met fractievoorzitters of ministers. Het contact met de politieke leiding van Nederland is veel intensiever.”
En voor de toekomst?
Voor de toekomst ziet Bertholee voor de AIVD: “iemand die begrip kan opbrengen voor wat er gebeurt in zo’n organisatie en het functioneren ervan. Iemand die indien nodig bereid is heel duidelijk te zeggen: we gaan die kant op. Die in moeilijke tijden voor zijn organisatie gaat staan.”
De aanstelling van Dick Schoof als aankomend directeur-generaal van de AIVD die, volgens Bertholee, 'begrip heeft voor de operatie', sluit hier dan ook goed bij aan.