Radicale islam
Het onderzoek van de AIVD naar de radicale islam richt zich op twee soorten dreiging die uit de radicale islam kunnen voortvloeien. Enerzijds is er de dreiging van verdere radicalisering naar het (gewelddadige) jihadistisch gedachtegoed. Anderzijds bestaat dreiging voor de democratische rechtsorde vanuit een intolerante religieuze ideologie.
We hebben hier te maken met een fenomeen dat op gespannen voet staat met onze democratische rechtsorde, maar zich (nog) binnen de juridische kaders beweegt. Ons onderzoek richt zich grotendeels op bepaalde aanjagers in het salafistisch spectrum.
Ongewenste financiering uit het buitenland
De AIVD onderzoekt in hoeverre islamitische instellingen financiële steun ontvangen vanuit het buitenland, waaronder de Golfstaten. Deze steun kan gepaard gaan met inmenging op ideologisch vlak. Indien deze buitenlandse beïnvloeding een dreiging oplevert voor de democratische rechtsorde, hebben wij hier nadrukkelijk oog voor. Wij werken in Europees verband nauw samen op dit onderwerp.
'Radicale invloeden binnen het onderwijs kunnen ertoe leiden dat kinderen en jongvolwassenen vervreemden van de samenleving.'
Radicale invloed binnen het onderwijs
De AIVD constateert dat radicaalislamitische aanjagers zich sterk weten te positioneren binnen het aanbod van het onderwijs voor jonge moslims. Hierbij kan gedacht worden aan naschoolse lessen in Arabisch en de islam.
Ook voor leerlingen met een gematigde achtergrond zijn dergelijke onderwijsprogramma’s aantrekkelijk. Dit komt mede doordat voor hen vaak weinig of geen goede alternatieven voor naschools islamitisch onderwijs beschikbaar zijn.
Deze onderwijsinitiatieven lijken op het eerste oog laagdrempelig en onschuldig. Wij zijn echter van mening dat kinderen en jongvolwassenen door deze invulling van het onderwijs vervreemden van de samenleving en mogelijk belemmerd worden in hun deelname aan de maatschappij.
Dit wordt veroorzaakt door de onverdraagzame en antidemocratische denkbeelden van de initiatiefnemers.
Op de lange termijn kan dit de sociale cohesie onder druk zetten en daarmee de democratische rechtsorde ondergraven.
Waar voorheen slechts enkele gevestigde moskeeën en onderwijsinstellingen dit gedachtegoed verspreidden, is het aanbod inmiddels wijdvertakt.
Een nieuwe generatie welbespraakte predikers is opgeleid en ontplooit eigen initiatieven om hun boodschap te verkondigen.
Ook online zien aanjagers mogelijkheden om eenvoudig en snel hun doelgroep te bereiken. Uit ons onderzoek blijkt daarbij ook invloed van enkele individuen die een dubbele houding aannemen ten aanzien van het (gewelddadige) jihadistisch gedachtegoed, doordat zij daar niet direct afwijzend tegenover staan. Hiermee wordt mogelijk een voedingsbodem gecreëerd voor jihadisme.
Activiteiten en resultaten
| Ambtberichten | 6 |
| Inlichtingenrapporten | 12 |
De AIVD werkt op dit dossier samen met de NCTV, diverse ministeries en lokale overheden. Aan de hand van concrete voorbeelden ondersteunen wij zowel de nationale als de regionale overheid.
Zo bieden we handvatten ten aanzien van een fenomeen dat op gespannen voet staat met de democratische rechtsorde, maar zich (nog) overwegend binnen het strafrechtelijk toelaatbare beweegt. Het afgelopen jaar hebben wij hierover presentaties verzorgd aan diverse gemeenten en andere overheidspartners.
- Ga terug naar de overzichtspagina van het AIVD-jaarverslag 2018