BVD-Jaarverslag 1997 verschenen
Minister H.F. Dijkstal van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft vandaag het jaarverslag 1997 van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) aan de Tweede Kamer aangeboden.
In het jaarverslag wordt ingegaan op onderwerpen als de aantasting van grondrechten, georganiseerde criminaliteit van nationale en internationale oorsprong, gewelddadige politieke groeperingen, proliferatie van massavernietigingswapens, handel in conventionele wapens, spionage en beveiligingsbevordering.
Aantasting grondrechten
De BVD constateert dat extreem rechtse organisaties in Nederland in betekenis afnemen. Het totaal aantal georganiseerde neo-nazi s in ons land wordt geschat op minder dan vijftig.
Het jaarverslag maakt voorts melding van de bemoeienis van landen als Irak en Iran met in Nederland verblijvende landgenoten. Deze landen gebruiken hun inlichtingendiensten om leden van oppositiegroepen die in Nederland verblijven, te controleren en te intimideren.
De BVD toont zich bezorgd over de gereserveerde en soms afwijzende houding van delen van de Turkse gemeenschap tegenover integratie in de Nederlandse samenleving. Een en ander houdt vaak verband met religieuze motieven en angst voor het verlies van de eigen culturele identiteit. Deze angst wordt niet zelden gevoed door orthodox-islamitische landen.
Criminaliteit
De BVD heeft in 1997 onderzoek gedaan naar bepaalde vormen van georganiseerde criminaliteit. Flankerend aan politie-onderzoek werd aandacht besteed aan netwerken voor de productie van en de handel in synthetische drugs. Nader onderzoek werd gedaan naar de omvang en ernst van pogingen van criminele organisaties om het proces van rechtshandhaving te verstoren.
Terrorisme en ander politiek geweld
In Nederland zijn verschillende politiek gewelddadige groeperingen van buitenlandse komaf vertegenwoordigd. De BVD houdt onder meer zicht op sympathisanten van de Noord-Afrikaanse GIA, die nauwe banden onderhouden met geestverwanten in en buiten Nederland.
Punt van aandacht waren voorts de spanningen tussen Turkse en Koerdische bevolkingsgroepen die in maart 1997 hoog opliepen rond de brandstichtingen in Den Haag. Het jaarverslag geeft aan dat de BVD Turkse nationalistische stromingen als de Grijze Wolven nauwlettend zal blijven volgen.
Het afgelopen jaar bleven in Nederland verscherpte beveiligings- maatregelen van Britse instellingen van kracht in verband met het risico van gewelddadige acties van Noord-Ierse splintergroeperingen van zowel republikeinse als loyalistische signatuur.
Proliferatie van massavernietigingswapens
De BVD deed onderzoek naar de activiteiten van landen (onder andere Irak, Iran, Libië en Pakistan) die hoogwaardige technologie trachten te verwerven voor de productie van massavernietigingswapens. De ministeries van Buitenlandse Zaken en van Economische Zaken werden hierover geïnformeerd, zowel ten behoeve van de politieke standpuntbepaling van de Nederlandse regering als met het oog op het export controlebeleid.
Spionage
Een van de taken van de BVD is het tegengaan van activiteiten van de Russische inlichtingen- en veiligheidsdiensten in ons land die een risico vormen voor Nederland en bondgenootschappelijke belangen.
De Russische diensten en de BVD hebben ook gemeenschappelijke belangen, zoals het tegengaan van internationale wapenhandel en georganiseerde criminaliteit. De BVD is om die reden gaan samenwerken met deze diensten.
Voorts wordt geconstateerd dat steeds meer landen het takenpakket van hun veiligheidsdiensten uitbreiden ter ondersteuning van de eigen economische belangen.
Integriteit openbaar bestuur
De BVD begeleidde een aantal projecten van overheidsinstanties dat tot heeft de integriteit van de organisatie te waarborgen, zoals het nog lopende project 'Correct... of corrupt' van de gemeente Amsterdam. Ten behoeve van dergelijke projecten heeft de BVD onder meer adviseurs opgeleid en expertise beschikbaar gesteld.
Het meldpunt voor integriteitaantastingen kreeg in 1997 bijna evenveel meldingen als in 1996. Deze hadden merendeels betrekking op (vermoedelijke) integriteitaantastingen bij semi- en rijksoverheid.
Beveiligingsbevordering
De BVD gaf ook het afgelopen jaar weer beveiligingsadviezen aan bedrijven en instanties als het Joegoslavië-tribunaal en de Organization for the Prohibition of Chemical Weapons (OPCW) in Den Haag. Met betrekking tot het Joegoslavië-tribunaal zijn daarnaast de risico's in kaart gebracht in verband met de komst naar Nederland van verdachten uit het voormalige Joegoslavië.
Veiligheidsonderzoeken
De BVD verrichtte het afgelopen jaar ruim 27.000 veiligheidsonderzoeken naar kandidaten voor vertrouwensfuncties bij overheid en bedrijfsleven. In circa vierhonderd gevallen leidde dit tot de weigering een verklaring van geen bezwaar af te geven. De meeste weigeringen betroffen kandidaten voor een functie op de Luchthaven Schiphol.
Inzageverzoeken
De BVD ontving in het afgelopen jaar meer dan tweehonderd verzoeken om inzage in dossiers. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State gaf in 1997 een positief oordeel over het beleid dat bij de inzageverlening in dossiers van de BVD wordt gevolgd.