De AIVD werkt sinds 1 mei 2018 volgens de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv 2017). Hierin staat beschreven wat onze taken en verantwoordelijkheden zijn en hoe het toezicht daarop is geregeld. Deze wet geeft ons het noodzakelijke gereedschap om ook in de moderne tijd terrorisme, spionage en cyberaanvallen vroegtijdig te ontdekken.
De Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) beschrijft de rechten en plichten van de AIVD (en MIVD). Wat moeten en kunnen wij doen om de nationale veiligheid te bewaken en de democratische rechtsorde te beschermen? In de wet staat ook hoe het toezicht op onze werkzaamheden is geregeld.
Om dreigingen voor de nationale veiligheid nu en in de toekomst vroegtijdig te kunnen blijven ontdekken, zijn onze bevoegdheden in de Wiv 2017 uitgebreid.
Nieuwe wettelijke bevoegdheden
Een van onze nieuwe bevoegdheden in de Wiv 2017 is onderzoeksopdrachtgerichte interceptie (OOG) de mogelijkheid om de communicatie op de kabel breder te onderzoeken. Zo kunnen wij bijvoorbeeld een groep kwaadwillenden die onderling informatie uitwisselt via de anonieme chatfunctie van een game eerder in het vizier krijgen.
Naast het onderscheppen van communicatie via kabels schrijft de Wiv 2017 ook voor hoe wij moeten omgaan met het hacken van computers, DNA-profielen en het delen van gegevens met buitenlandse collega-diensten.
'Meer bevoegdheden voor de dienst betekent ook: betere controle op onze werkzaamheden.'
Meer controle door CTIVD en TIB
Meer bevoegdheden betekent ook: een betere controle op onze werkzaamheden. In de Wiv 2017 wordt door onafhankelijke commissies vooraf, tijdens én achteraf beoordeeld of de inzet van een bijzondere bevoegdheid rechtmatig is (geweest):
- de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) bestaat uit twee rechters of oud-rechters en een technisch expert. Deze commissie toetst vooraf of de AIVD bepaalde bevoegdheden mag inzetten.
- de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) controleert gedurende het hele proces het werk van de AIVD. Deze commissie kijkt of wij onze taken zorgvuldig en rechtmatig hebben uitgevoerd.
Tijdelijke wet onderzoeken AIVD en MIVD naar landen met offensieve cyberprogramma's
De huidige Wiv 2017 gaf de diensten onvoldoende operationele ruimte om snel en wendbaar te handelen tegen landen met offensieve cyberprogramma's. De Tijdelijke wet werd op 24 oktober 2023 met grote meerderheid aangenomen door de Tweede Kamer. En op 12 maart 2024 door de Eerste Kamer. De Tijdelijke wet moet de diensten onder meer in staat stellen Nederland effectiever te verdedigen tegen landen met offensieve cyberprogramma's.
Lees meer over de Tijdelijke wet onderzoeken AIVD en MIVD naar landen met offensieve cyberprogramma's.
Podcastserie over ons werk
Meer weten? Luister naar de podcastserie 'De Dienst' op Spotify en iTunes.
Hierin vertellen echte AIVD'ers, onder wie een jurist, over de praktijk van werken bij een inlichtingendienst en volg je podcastmaker Liesbeth Rasker, die als nieuwe inlichtingenofficier bijvoorbeeld een terroristische dreiging moet onderzoeken.
FAQ's over de Wiv
Bekijk ook eens de antwoorden op veelgestelde vragen over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv 2017).
Of ga terug naar het overzicht van alle onderwerpen.