AIVD-jaarverslag 2005: blijvende nadruk op terroristische dreiging

Nieuwsbericht | 28-04-2006 | 00:00

De AIVD constateert dat het aantal landen toeneemt dat heimelijk activiteiten in Nederland ontplooit. Het gaat om spionage en actieve bemoeienis met migrantengemeenschappen, politiek en bedrijfsleven. De AIVD stelt daarnaast vast dat ‘landen van zorg’ hun pogingen in 2005 hebben voortgezet tot verwerving van kennis en middelen voor de inzet van massavernietigingswapens en dat zij daarin bovendien samenwerken. Daarbij gaat het om landen als Pakistan, Noord-Korea en Iran.

Dat staat onder meer in het Jaarverslag 2005 van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) dat minister Remkes van BZK vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

De grootste terroristische dreiging gaat uit van lokaal-autonome jihadistische netwerken. Zo werden op 14 oktober 2005 op basis van AIVD informatie zeven merendeels in Nederland opgegroeide jongeren aangehouden, die werden verdacht van het voorbereiden van aanslagen op politici en het AIVD-gebouw. Daarnaast is er een toenemende rol van Internet, niet alleen in de radicalisering, maar ook in de daadwerkelijke voorbereiding op aanslagen. Daarom besteedt de AIVD veel meer aandacht aan Internet.

De AIVD ziet dat de spionagedreiging zich de afgelopen jaren heeft verbreed, zowel naar aantal buitenlandse inlichtingenactiviteiten als naar variëteit van de terreinen waarop die activiteiten betrekking hebben. Het gaat daarbij onder andere om het hinderen van dissidenten of opponenten en het versterken van loyaliteit onder migrantengemeenschappen, maar ook om het inbreken op computersystemen van overheidsinstanties en kennisinstellingen door middel van grootschalige en geavanceerde aanvallen. De AIVD ziet hier een aanzienlijk veiligheidsrisico voor de nationale veiligheid. Het vergroten van bewustwording van de risico’s van spionage is een belangrijke eerste stap in het verhogen van de weerstand. Sinds het einde van de Koude Oorlog is dat bewustzijn aanzienlijk afgenomen.

Ook het tegengaan van het verwerven en verspreiden van kennis en materialen voor massavernietigingswapens is en blijft een belangrijk en actueel aandachtspunt. De AIVD constateert dat ‘landen van zorg’ hun heimelijke pogingen tot de verwerving van kennis en middelen, die gebruikt kunnen worden voor massavernietigingswapens in 2005, hebben voortgezet. Ze werken daarbij ook samen. Het gaat daarbij om landen als Pakistan, Noord-Korea en Iran.

Ook hier geldt dat de AIVD zich heeft ingespannen om door middel van voorlichting het bewustzijn van dit soort risico’s bij overheid, bedrijfsleven en onderzoeksinstellingen te vergroten. Ook heeft de AIVD door middel van ambtsberichten aan het ministerie van Economische Zaken en voorlichting aan bedrijven concreet voorkomen dat exportvergunningen voor technologie in Nederland werden afgegeven.

Na de moord op Pim Fortuyn is bewaken en beveiligen een blijvend thema. De AIVD heeft een belangrijke taak binnen het stelsel van bewaken en beveiligen. Het gaat om het onderzoeken van concrete dreigingen en het analyseren van potentiële dreigingen. De AIVD verstrekt dreigingsmeldingen en -inschattingen aan de Nationaal Coördinator Bewaken en Beveiligen. In 2005 heeft de AIVD bijna 400 dreigingsmeldingen en –inschattingen aan de nationaal coördinator afgeleverd. Die hadden betrekking op dreigingen gericht tegen politici, gebouwen, diplomatieke personen en objecten, maar bijvoorbeeld ook tegen evenementen (Sail 2005) en diensten (openbaar vervoer).