'Spion'
Laten we maar met de deur in huis vallen: de functie van spion bestaat niet bij de AIVD. De diverse operationele acties die je spionnen in films of boeken op eigen houtje ziet uitvoeren, geven geen realistisch beeld van wat je daadwerkelijk doet in een operationele functie bij een inlichtingen- en veiligheidsdienst als de AIVD.
'Mensen die bij onze organisatie willen werken en ervan dromen om als een heuse James Bond, Carrie Mathison of Jason Bourne regelmatig persoonlijk de wereld van de ondergang te redden, moeten we helaas teleurstellen. De baan van geheim agent of 'spion' , zoals je die kent uit spannende series of films, bestaat namelijk niet bij de AIVD.
Bij de dienst doet niemand alles wat voor de Hollywood-versies vanzelfsprekend is. Zo dragen wij geen wapens en we hebben ook geen licence to kill. Een ander - belangrijk - verschil is dat geen enkele AIVD'er alle operationele taken altijd zelf of in zijn eentje uitvoert.
Elke operationele vaardigheid vraagt om een andere specialistische expertise. Daarom zijn deze taken bij de AIVD onderverdeeld in aparte functies.
Bij het om veiligheidsredenen bespioneren van een persoon, organisatie of een ander land zijn dus altijd veel meer collega's betrokken. Zo legt een acquisiteur contact met mensen, plaatst een technicus microfoons of camera's, luistert een audiobewerker opgenomen gesprekken af en is het de verantwoordelijkheid van een volger om mensen te observeren.'
'Soms komen wij zelf in actie, maar niet om iemand te arresteren. AIVD'ers hebben ook geen 'licence to kill'.'
Ambtsbericht
'En actie ondernemen als er een aanslag dreigt of de nationale veiligheid op een andere manier in het geding is? Ook dat gaat in de echte wereld anders dan het fictieve beeld dat in series of boeken vaak wordt geschetst.
Als er in een AIVD-onderzoek aanwijzingen zijn dat iemand plannen maakt om de nationale veiligheid in gevaar te brengen, melden wij dit in een ambtsbericht aan bijvoorbeeld de politie en justitie.
Als het goed is, komt in het politieonderzoek mede door onze informatie voldoende bewijsmateriaal naar boven om de persoon in kwestie te kunnen oppakken.
Op deze manier houdt de AIVD gevaarlijke personen via een omweg tegen. Soms komen wij ook zelf in actie, maar niet om iemand te arresteren of aan te houden. We kunnen personen om wie het gaat bijvoorbeeld wel laten weten dat we op de hoogte zijn van hun plannen, zodat ze deze niet meer durven uit te voeren.'
'AIVD'ers hangen - ongeacht hun functie - meestal niet aan de grote klok dat ze hier werken.'
Niet altijd een kantoorbaan
'Veruit de meeste AIVD'ers doen hun werk op kantoor. Dat geldt ook voor veel medewerkers met operationele taken. Voor collega's die in het veld werken, zoals acquisiteurs en technici, kan het werk ook wel eens spannend zijn.
Voor de meeste operationele functies geldt dat medewerkers het vrijwel niemand in de buitenwereld vertellen dat zij bij de AIVD werken. Zij werken in de schaduw en dat wordt meestal niet zomaar 'aan de grote klok gehangen'. Slechts van een paar mensen is wel bekend dat ze AIVD'er zijn. Onze directeur-generaal is bijvoorbeeld het gezicht van de dienst.'
Meer weten?
Meer ervaringen van AIVD'ers lezen? Ga terug naar het overzicht.